اثر درازمدت نوع کشت و بافت خاک بر حرکت لیتیم و برمید در شرایط جریان غیراشباع

این پ‍ژوهش با هدف بررسی اثر دراز مدت بافت خاک و مدیریت کشت بر حرکت لیتیم و برمید تحت شرایط جریان غیراشباع ماندگار انجام شد. تیمارها شامل دو خاک با بافت لوم رسی و لوم شنی بودند که هر دو به مدت چهار سال زیر کشت گندم و یونجه قرار داشتند. ستون های دست نخورده خاک درشرایط جریان ماندگار با استفاده از آب شهری برقرار شد و سپس پالسی از محلول برمید لیتیم ( m005/0) به عنوان غلظت ورودی (c0) بر سطح ستون های خاک اعمال گردید. آب شویی برای هر ستون تا pv4 (چهار برابر حجم آب منفذی) ادامه یافت. غلظت برمید و لیتیم موجود در زه آب خروجی با فواصل pv2/0، به ترتیب توسط الکترود انتخاب گر برمید و دستگاه فلیم فتومتر اندازه گیری شد. غلظت نسبی (c/c0) برمید و لیتیم در برابر حجم آب منفذی رسم شد. نتایج نشان داد که نوع کشت و بافت خاک (در مجموع ساختمان خاک) اثر معنی داری بر غلظت های خروجی داشتند. منحنی های رخنه نشان دهنده خروج زودهنگام برمید به دلیل دفع آنیونی و دیرآیی لیتیم به دلیل جذب سطحی در ستون های خاک بود. با گذشت زمان غلظت برمید و لیتیم کاهش یافت و در زمان های طولانی به هم رسیدند که این نشان گر از بین رفتن اثر منافذ درشت بر انتقال مواد در نتیجه ادامه آب شویی و انتقال عمده آنها از راه جریان در پیکره خاک بود. غلظت برمید و لیتیم خروجی از خاک لوم رسی زیر کشت یونجه به دلیل پایداری بیشتر‏ ساختمان خاک نسبت به خاک لوم شنی تحت همان کشت بیشتر‏ بود. هم چنین نتایج این پژوهش نشان داد غلظت برمید و لیتیم خروجی در خاک های زیر کشت یونجه (هر دو بافت) بیشتر‏ از خاک های زیر کشت گندم بود. این امر بیان کننده اثر قابل توجه نوع کشت نسبت به بافت خاک، بر حرکت آلاینده ها در خاک می باشد. روند تغییرات منحنی رخنه لیتیم نیز مانند برمید بود؛ با این تفاوت که به علت جذب بر روی سطوح فعال؛ غلظت آن در زه آب خروجی کمتر از برمید بود.